Forma dachu wpływa nie tylko na wygląd mieszkaniu, ale również w dużym stopniu na możliwość wykorzystywania poddasza. Dużo stanowiska zapewniają np. proste, dwuspadowe dachy na temat dużej rozpiętości oraz znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy z wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy także od rodzaju konstrukcji dachu, gdyż do niej elementy mogą ją znacznie ograniczać.

Po budynkach godne polecenia są przede wszelkim dachy o nieskomplikowanych kształtach (głównie dwuspadowe) i - co się z naszym wiąże - nieskomplikowanej konstrukcji. Takie konstrukcje dachowe są bardziej korzystne i łatwiej poprawnie ułożyć na tych propozycji pokrycie, lepiej więc nie urozmaicać katalogów licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami.

Wykonanie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo ogromnych kwalifikacji oraz sporej staranności zarówno od momentu cieśli, oraz dekarzy. Łatwiej wtedy o błędy, a mnogie kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu płatków śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej.

Więźba dachowa - krokwiowa i krokwiowo-jętkowa

Po tych najprostszych więźbach (rys. 3 oraz 4) pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów - jednakowych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może także przejąć jego struktura nośna. Wówczas na ogół krokwi nie opiera się bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.

Uwaga! Drewniane elementy więźby muszą okazać się oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy.

Jętka, poziomy szczegół pomiędzy krokwiami, służy ich usztywnieniu jak i również zmniejsza uginanie się krokwi pod obładowaniem.

Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia hałasuje deskowanie lub ołacenie.

Największą zaletą naszej konstrukcji jest jej prostota. Jednak obok typowym wykonaniu poważne wady to nieogromna dopuszczalna rozpiętość a mianowicie do 6-7 metrów, oraz wymagany wielki spadek dachu a mianowicie 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach i wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową - rys. 5) oraz robiąc zakotwienie dolnego ukończenia krokwi można powiększyć rozpiętość konstrukcji do odwiedzenia 12 m, a spadek dachu obniżyć do 20°.

Przy niewielkich rozpiętościach, wówczas gdy nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić. Jętki są często wykorzystywane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je widoczne, by dodawały zakresu pomieszczeniom pod skosami.

Więźba dachowa - płatwiowa

Płatwie to belki równoległe do kalenicy, na jakich opierają się krokwie. Dolne płatwie znajdują się na stropie albo ściance kolankowej, pozostające zaś są podparte słupami. Obciążenia istnieją przekazywane za pośrednictwem płatwi na elewacje nośne i strop.

Najczęściej elementem wiązarów są też szczypce - umieszczone niżej płatwi pary belek lub desek zawierających obustronnie krokwie oraz słupy. Natomiast rapiery pozwalają zwiększyć odstępie pomiędzy słupami. Filary i kleszcze rozmieszcza się tylko jak 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się z samych krokwi.

Więźba płatwiowa występuje po wielu odmianach oraz jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu ma możliwość sięgać 12 metrów, a jego rzut może być poniekąd bardzo skomplikowany.

Zestawiając odpowiednio liczbę płatwi i słupów możemy zaś zaprojektować kalenica o niemal dowolnym, nawet minimalnym spadku.

Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takowej więźbie są słupy, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć hałasuje w ściankach działowych.

Więźba dachowa a mianowicie z wiązarów kratowych

Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne budowle złożone ze cieńszych elementów niż standardowe więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, między którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one obszar wiązara na relatywnie niewielkie trójkąty.

Wiązar kratowy ma niezwykle dużą sztywność oraz wytrzymałość, jest przy tym lekki, a do jego wykonania potrzeba niewiele drewna. Takie wiązary posiadają oczywiście także wady - ich zrobienie jest bardzo pracochłonne i wymaga sporej dokładności.

Dlatego najkorzystniej, jeśli są przyrządzane nie na budowie, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wtedy wykonanie wielu jednakowych wiązarów. Cienkie elementy są bardziej czułe na działanie płomienia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie zasadnicza jest odpowiednia klasa drewna. Na szczęście wytwórnie na ogół dbają o jakość materiału. https://drewzim.pl/

W domach jednorodzinnych stosuje się wiązary kratowe o rozpiętości do 12 m, choć można zrobić znacznie większe. Ich zaletą jest to, że nie domagają się podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można zbudować do każdego dachu, spadki dachów na temat konstrukcji z wiązarów kratowych są najczęściej niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wykorzystania.

Wyjątkiem są tu dachy o struktur jak na obrys. 9. Wiązary zastosowano tu w struktur dachu krokwiowego - wiązar kratowy na temat wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drewna. Rozpiętość dachu może sięgać nawet 12 m, a tolerowany kąt jego nachylenia to 21-44°. Powstałe w ten strategia poddasze można bardzo dobrze wykorzystać w charakterze mieszkalne.

Więźba dachowa - wieszarowa

Jest to szczególny rodzaj struktury, przydatny głównie w takim przypadku, gdy odległości między ścianami nośnymi istnieją bardzo duże (ok. 10 m), kiedy np. wszystkie obładowania muszą być wyłożone na ściany estetyczne (brak wewnętrznych tapet nośnych).

Krokwie transmitują obciążenia np. w płatwie, an owe zaś - dzięki wieszaki zamiast w słupy. Więźby na temat konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są atrakcyjne i rzadko spotyka się je o rozpiętości ponad 12 m. Jednak wieszaki są wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej struktury.