Creatorlink

Dobór więźby dachowej jest zależne od wielu czynników. Należą do tych propozycji głównie wielkość jak i również kształt domu, wykorzystanie poddasza (użytkowe albo nieużytkowe), względy ekonomiczne czy architektoniczno-estetyczne. Jednakże najczęściej wykonywane będą klasyczne konstrukcje konstruowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej - główne składniki

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

- Krokwie – elementy, dzięki których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. pięć cm). Najczęściej odcinek wynosi: 7x14 cm lub 8x16 cm. Rozstaw krokwi waha się w zakresie 0, 8 – 1, 2 m. Oparcie krokwi egzystują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie wygodniejsze, a także jętki (w zależności od czasu rodzaju więźby).

- Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako szczegół nośny, płatwie muszą mieć stosunkowo ogromny przekrój poprzeczny, np. 16x20 cm. Występuje płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie polega na słupach (płatwie pośrednie oraz kalenicowa) i często dodatkowo usztywnia zbyt pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

- Kalenica – górna krawędź dachu, blisko której łączą się połacie dachowe. Krokwie nierzadko opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

- Murłata – płatew stopowa o przekroju kwadratowym, o wymiarach (zwykle) 10x10 cm lub 14x14 cm. Stanowi pani dolną podporę krokwi, gdyż oparta wydaje się być na murze i przenosi obciążenia spośród krokwi na ścianę budynku. Należy pamiętać na temat odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Służą do tego kotwy stalowe wbijane po mur w odstępie nie mniejszej niż 2, 0 m.

- Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które wręczają obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają na ogół przekrój kwadratowy na temat wymiarach 12x12 cm lub 16x16 cm.

- Kleszcze – poziome belki, jednoczące przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

- Miecze (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy z kleszczami lub filary z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem wydaje się usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

- Jętki – belki poziome łączące dwie przeciwległe krokwie. Dzięki temu zostaje zachowana sztywność więźby oraz nośność krokwi.

- Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8x10 do 5x12 cm, przybijane ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w celu zabezpieczenia dachu zanim zerwaniem wskutek ssania wiatru.

Podstawowe gatunki więźb dachowych

Współwystępują trzy podstawowe rodzaje więźb dachowych, jakie są najczęściej stosowane w budynkach. Należą do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

- więźba jętkowa

- więźba płatwiowo – kleszczowa

Więźba krokwiowo – belkowa

To najprostsza konstrukcja stosowana wówczas, gdy rozpiętość dachu w świetle elewacji nie przekracza siedmiu, 0 m (zalecana max. rozpiętość owo 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest duże niż 45 rzędów. Taki układ zalecany jest np. przy przypadku budowy drobnych domków letniskowych.

Wiązar składa się z 2 krokwi połączonych po kalenicy, osadzonych w poziomej belce, jakiej zadaniem jest przenoszenie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Rozciągłość krokwi nie musi przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może zostać zachwiana.

Więźba jętkowa

Konstrukcja jętkowa stosowana jest przy większych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości wynoszą od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką strukturę w domach z poddaszem użytkowym, bowiem pozwala ona otrzymać odpowiedni kształt pomieszczeń przeznaczonych na zamiary mieszkalne.

Składa się z krokwi (o długości powyżej czterech, 5 m) połączonych w kalenicy oraz opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a tymże samym przejmują moce rozporowe, nadając surowość konstrukcji. Należy stosować się ważnej zasady, żeby jętka spinała krokiew na odpowiedniej poziomie. Część dolna nie powinna przekraczać czterech, 5 m (licząc od murłaty), natomiast górna 2, 5 m (licząc od momentu kalenicy).

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać w kierunku podłużnym przy użyciu wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak pozwala się większe rozmiary – do dwunastu, 0 m. Wówczas długość jętek jest tak duża, iż trzeba je podpierać za pomocą jednej lub dwóch płatwi (w zależności od momentu długości jętki) opartych na słupach.

Maksyma jest taka, iż jeśli wiązar dzierży rozpiętość od siedmiu, 5 do dziewięć, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się w granicach dziewięć, 0 – dwunastu, 0 m, rekomenduje się zamontowanie trzech płatwi opartych na 2 słupach.

Więźba płatwiowo – kleszczowa

Jest to najbardziej uniwersalny i przeważnie stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno w dachach jednospadowych, jakim sposobem i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do blisko 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do odwiedzenia zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej nabiera aż 16, 0 m, jednak wskazywana rozpiętość to dziewięć, 0 – 12, 0 m.

Najbardziej typowa konstrukcja tego rodzaju zbudowana jest z dwóch rodzajów wiązarów: głównych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i konstruują się z trzech krokwi opartych na płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostające elementy z dwóch stron.

Dodatkowym zastawem hipotecznym w kierunku poprzecznym są zastrzały oraz miecze. Wiązary wygodniejsze pozbawione są słupów i kleszczy. Budowa ta wyglądem wspomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak wbrew pozorom istnieje zasadnicza sprzeczność w rozkładzie obciążeń, a tym danym w sposobie roboty całego dachu.

Przy przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na elewacje zewnętrzne budynku, jakkolwiek w dachu spośród więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną cząstka obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które to składają się wraz ze słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Jest to rozwiązanie bezpieczne dla całej struktur dachu. Należy jednakże pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane były w pobliżu tapet nośnych budynku albo ewentualnie podciągów.

Wiązary kratowe

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne na rzecz dużych hal magazynowych oraz obiektów użyteczności publicznej. Wystarczy spojrzeć na sufity mnogości supermarketów, które kompletne są stalowych struktur kratowych. Jednak raz za razem bardziej popularne przybywają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż posiadają wiele zalet. https://drewzim.pl

Charakteryzuje je lekkość, proste i szybkie wykonanie, niewielki koszt, a także brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu w równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu przestrzeni można swobodnie rozłożyć na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe składają się pasów górnych, dolnych, słupków i krzyżulców. Pręty budowane są z desek lub bali drewnianych, połączonych głównie zbyt pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów albo kleju. Najczęściej mają kształt trójkątny bądź dwutrapezowy.